フォローお願い
iBookstore
Android app on Google Play
好きです!
A programme by
لیتیوم از دست رفته کیهان
2014年9月11日, Tehran

شما هم باید این عبارت را شنیده باشید که ((شما از غبار میان ستاره‌ای به وجود آمده‌اید)) و این درست است. بسیاری از ذراتی که بدن شما و جهان اطراف شما را ساخته است، میلیاردها سال پیش در قلب ستاره‌ها به وجود آمده است. اما موادی وجود دارند که منشأ قدیمی‌تری دارند، در اوایل پیدایش دنیا.

منجمان حدس می‌زنند که تنها چند دقیقه پس از انفجار بزرگ عالم، عناصر مهم شروع به شکل‌گیری کردند. این عناصر شامل معمول‌ترین عناصر کیهان، هیدروژن و هلیوم، و مقدار کمی لیتیوم بوده‌اند.

منجمان می‌توانند با دقت نسبتا بالایی درصد لیتیوم را در اوایل پیدایش کیهان محاسبه کنند. اما درصد لیتیوم که محاسبه شده است با درصد لیتیوم که در ستاره‌های پیر وجود دارد یکسان نیست. درصد لیتیوم محاسبه شده چیزی حدودی سه برابر لیتیومی است که در ستاره‌های پیر وجود دارد. دلیل این اختلاف تا امروز سوال بوده است.

تا کنون ما فقط مقدار لیتیوم در نزدیک ستاره‌ها را اندازه‌گیری می‌کردیم، اما به تازگی منجمان میزان این عنصر را در گروهی از ستاره‌ها در کهکشانمان اندازه گرفته‌اند.

این تصویر شلوغ، خوشه ستاره‌ای M54 است. پس از بیش از دویست سال بعد از کشف، به نظر می‌رسد که این خوشه ستاره‌ای شبیه‌ترین به دیگر خوشه‌های ستاره‌ای کروی کهکشان راه شیری است. در سال ۱۹۹۴/ ۱۳۸۳ بود که فهمیدند این خوشه ستاره‌ای کروی در کهکشان دیگری قرار دارد که فاصله‌اش از ما بیش از سه برابر فاصله زمین تا مرکز کهکشان راه شیری است!

مطالعات جدید نشان می‌دهد که میزان لیتیوم در این خوشه ستاره‌ای برابر میزان لیتیوم در خوشه‌های ستاره‌ای کهکشان راه شیری است. این کشف گرچه یک رویداد مهم علمی نیست، اما نشان می‌دهد که این کم بودن میزان لیتیوم در همه کیهان اتفاق افتاده است و نه فقط در کهکشان ما.

 

Cool Fact

نکته جالب:

شاید شما تا به حال نام عنصر لیتیوم را نشنیده باشید، اما این عنصر به مقدار زیادی در زندگی روزمره شما استفاده می‌شود؛ در کامپیوترها، ماشین‌ها و باتری‌های تلفن لیتیوم وجود دارد.

Sepideh Sharbaf, associate editor of Nojum magazine (Iranian Magazine of Astronomy)

Share:

Printer-friendly

PDF File
1.2 MB