フォローお願い
iBookstore
Android app on Google Play
好きです!
A programme by
Le wiqom k’ulmatajem rech Terzan 5

7 rajilab’alil B’elej ik’ rech 2016

2016年9月7日

Le taq q’inom eta’manelab’ man amaq’el taj kkich’ak nab’e mul, pacha’ are taq kechakun kuk’ uxer b’aq. Pacha’, le paleontólogos (q’onom eta’manelab’ rech ayinelab’) kib’anom k’i sachem le tze’b’al uta’ik.  

Man xkachik’aj taj chi jun nim ayin pacha’ le estegosauro xa sib’alaj nitz’ le utzantzaq’or pacha’ le jun alaj tz’ikin. Xacha’ xkichomaj chi k’o jun chi ukab’ utzantzaq’or ¡owatal pa le rachaq! (kqaya’ le q’alajisanem chi wa’ xa k’ut man tzij taj). 

Le taq nik’onelab’ uwach kaj xuquje’ kechakun ruk’ taq uxer b’aq xa k’ut wa’ sib’alaj ojer tzij chi kiwach taq b’aq kech taq ayin le k’ax kinik’oxik.

Jewa' kawinaq junab' kanoq xriqitaj jupuq chi ch'umil rech we wachib'al rech uwakaj (ub'ina'am Terzan 5). K'o keb' ub'antajik we jupuq chi jastaq: jupuq jaqatalik chi'l jupuq pupu. Le e nik'ol uwakaj xkib'ij chi wa' are jupuq pupu, le ruk'a'm sib'alaj k'i ojer taq ch'umil ronojel wa' junam ujunab'il, xa junam ri uk'a'naq.

Xa k'ut, ¡are kub'ana' wa' we jupuq man junam ta ruk' le nik'aj chik! Rumal chi ronojel le ch'umil rech le jupuq jaqatalik chi'l pupu junam kak'iy loq, junam ujunab'il. Xa k'ut we jupuq ruk'a'm keb' jupuq ch'umil le man junam taj, ¡ujalb'em 7 mil millones chi junab'! 

Are chi kak’ij jun chi molajil ch’umil, Terzan 5 rajawaxik alaxinaq chik pacha’ jun nimalaj sutz’ rech taq chakub’al rech ucholajixik taq ch’umil, ¡chi kub’ana’ chech uwiqnaqirisaxik ruk’ 100 millones q’ij! 

Le ub’antajik man qas ta ka’ilitajik kakik’ex Terzan 5 pa jun fósil k’o uk’aslemal rech le nab’e taq q’ij rech le Vía Láctea. Konojel le eta’manel kakichomaj chi le galaxias kewinaqirisaxik are taq kakib’an jun taq le wos. ¡Xuquje’ we fósil rech le Vía Láctea aninaq kub’ij chi we b’im are’ qas tzij!


知っ得ダネ

¡Le fósiles sib’alaj ojer kanoq kech le k’o kik’aslemal e riqom k’o kijunab’il rech 3500 millones! Xa k’u man k’o ta wa’ chi uwach taq le fósiles cósmicos, ¡le sib’alaj ojer k’o ujunab’il rech 13400!

Elena Tambriz, Luis Jamínez, Ricardo Guarcha

Share:

Printer-friendly

PDF File
1.2 MB